Uitgaven

1,92%
€ 11.978
x €1.000
1,92% Complete

Inkomsten

1,13%
€ 7.150
x €1.000
1,13% Complete

Saldo

44,57%
€ -4.828
x €1.000

8 Programma Energie op klimaat!

Uitgaven

1,92%
€ 11.978
x €1.000
1,92% Complete

Inkomsten

1,13%
€ 7.150
x €1.000
1,13% Complete

Saldo

44,57%
€ -4.828
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

De temperatuur op aarde stijgt en het klimaat verandert. Dit wordt elk jaar bevestigd door het klimaatpanel van de VN (IPPC) en de klimaatscenario’s van het Koninklijk Nederland Meteorologisch Instituut (KNMI). Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mens, natuur en milieu. De verwachting is dat we vaker te maken krijgen met extremere vormen van droogte, hitte en wateroverlast. En daarnaast hebben we te maken met de stijgende zeespiegel met een grotere kans op overstromingen. Om een goede leefomgeving te behouden moeten we ons daaraan aanpassen.  

Daarom nemen we maatregelen. Maatregelen om klimaatverandering te beperken door over te gaan op schone energie (energietransitie). Daarnaast nemen we maatregelen om ons aan te passen aan het veranderende klimaat (klimaatadaptatie) en ons weerbaar te maken tegen zoetwatertekorten die ontstaan door klimaatverandering. 

De Provincie Zeeland voert haar klimaatbeleid uit via de uitvoeringsprogramma “Energie op Klimaat!”. In het uitvoeringsprogramma “Woonplaats Zeeland” staan de doelen voor de Zuidwestelijke Delta beschreven. 

Op Europees én nationaal verband is afgesproken om de CO2-uitstoot te beperken. De Provincie wil hier haar verantwoordelijkheid in nemen en het Zeeuwse deel van deze wereldwijde opgave behalen. Zo dragen we bij aan de wereldwijde en landelijke klimaatdoelen. Ook willen we hiermee een aantrekkelijke vestigingslocatie zijn en blijven. De uitdaging is om slimmer gebruik te maken van eindige - en deels schaarse – grondstoffen. En steeds meer gebruik te maken van biobased grondstoffen en materialen. Daarnaast moeten we fors meer energie duurzaam opwekken, energie besparen en willen we de ontwikkeling naar een kringloopeconomie stimuleren. De weg naar een groene economie biedt veel kansen voor Zeeland, maar vraagt ook een grote inzet. Zowel van ons als van de Zeeuwse partners. 

In de periode 2019-2021 zijn de opgaven voor energietransitie en klimaatadaptatie uitgewerkt in de Regionale Energiestrategie (RES) en de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KaSZ). In 2024 is de RES 2.0 vastgesteld. Het Zeeuws Deltaplan Zoet Water (ZDZW) is in 2021 vastgesteld.  

De uitvoering hebben we vormgegeven in het Programma Energie & Klimaat. In de periode 2021 t/m 2024 hebben we projecten uitgevoerd gericht op verduurzaming van vervoer, de gebouwde omgeving en het duurzaam opwekken van elektriciteit. We zijn verschillende proefprojecten gestart voor de overgang op duurzame energie uit wind, water en zon (energietransitie). We steunen initiatieven uit de markt die de CO2-uitstoot helpen verlagen. Dit doen we onder andere door deel te nemen aan het fonds voor energietransitie van de Stichting Zeeuwse Publieke Belangen. Ook geven we zelf het goede voorbeeld: we kopen zoveel mogelijk duurzaam in en zetten duurzame grond-, weg- en waterbouw in voor onze infrastructurele projecten. Dit breiden we waar mogelijk uit met andere Zeeuwse overheden. De afgelopen jaren hebben we ook maatregelen genomen om ons aan te passen aan het veranderende klimaat, zoals bijdragen aan groene bedrijventerreinen en groene schoolpleinen. Voor Zoetwater werken we aan zelfvoorzienende maatregelen (efficiënt gebruik maken van regenwater en rivierwater dat Zeeland binnenstroomt via het Volkerak Zoommeer). Anderzijds door onderzoek te doen naar hoe we extra zoet water aanvoer kunnen realiseren? De kwaliteit van water (oppervlakte water, grondwater) en watermanagement (waterbeheer) zijn daarbij sleutelfactoren. 

Bij onze activiteiten werken we met veel partijen samen. We hebben in 2024 resultaten geboekt en zetten mooie stappen naar een duurzame toekomst. Maar we zijn er nog niet. Het is goed te beseffen dat de energietransitie en klimaatadaptatie een lange adem vragen. Van ons allemaal, waarbij we soms ook afhankelijk zijn van besluitvorming op landelijk niveau. Door verder te gaan op de ingeslagen weg en daarnaast alert te blijven op nieuwe kansen kunnen we veel bereiken. 

Speerpunten

Terug naar navigatie - Speerpunten
  • Opbrengst windenergie (op land): 700 MW in 2030 en zonne-energie: 1.000 MW in 2030.
  • Helpen met uitvoering SDR-regioplan 2030-2050 ten behoeve van een klimaatneutrale industrie.
  • Maatschappelijk verantwoord inkopen en duurzame aanbestedingen in de grond- weg- en waterbouw.
  • We voeren de Regionale Energiestrategie (RES) uit om de Zeeuwse CO2-doelen te behalen.
  • Uitvoeren acties Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ).
  • Uitvoeren uitvoeringsprogramma Deltaplan Zoet Water.
  • Accounthouderschap Waterschap Scheldestromen, toezicht op kwaliteit oppervlaktewater (KRW).
  • Kwaliteit en kwantiteit grondwater, drinkwater en zwemwater.

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

De uitstoot van CO2 (en andere gassen die eenzelfde werking hebben) worden verminderd en het gebruik van anders schaarse grondstoffen neemt af. De leefomgeving wordt aangepast aan veranderende (klimaat)omstandigheden waardoor inwoners en bezoekers van Zeeland kunnen leven in een veilige, aangename en klimaatbestendige leefomgeving.

Energietransitie en Klimaatadaptatie

Terug naar navigatie - Energietransitie en Klimaatadaptatie

In Zeeland werken we aan het voorkomen van klimaatverandering én omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. We sluiten aan bij de doelstellingen van het Rijk om het Klimaatakkoord van Parijs uit te voeren. Dit betekent een CO2-afname van 55-60% in 2030 en 95% afname in 2050, ten opzichte van 1990.

Voor de energietransitie werken met de Zeeuwse overheden en belangenorganisaties samen met onze partners in de Regionale Energiestrategie (RES). In de Regionale Energiestrategie (RES) werken we aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving en de opwek van duurzame energie (zon en wind). Voor de verduurzaming van de industrie werken we samen met Smart Delta Resources (SDR). 

Het doel van de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ) is een klimaatbestendig en waterrobuust Zeeland in 2050. De strategie richt zich op doelen op de lange termijn, maar om die te bereiken zijn nu al maatregelen en moeten keuzes gemaakt worden. De strategie is ook nodig om de lange en korte termijn met elkaar te verbinden. De Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ) is een samenwerkingsverband van alle Zeeuwse overheden, inclusief belangenorganisaties in Zeeland. Aanvullend is in het Zeeuws Deltaplan Zoetwater een strategie opgesteld om Zeeland weerbaar te maken tegen zoetwatertekorten.

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Klimaatadaptatie en voldoende zoet water

Terug naar navigatie - Klimaatadaptatie en voldoende zoet water

Zeeland beheerst in 2050 de effecten van klimaatverandering (van hitte, droogte, wateroverlast en overstromingen). Ook is Zeeland in 2050 weerbaar tegen zoetwatertekorten en gaan we zuinig om met zoetwater. Om dit te bereiken zijn in 2021 een Klimaatadaptatie Strategie Zeeland en het Deltaplan Zoet Water op en vastgesteld. De acties uit deze strategieën voeren we uit.

Kwaliteitsindicator en toelichting

G

De uitvoering van het Zeeuws Deltaplan Zoet Water (ZDZW) 2024 heeft geleid tot 'het vullen van het gereedschapskistje' van mogelijke zelfvoorzienende maatregelen. Maatregelen die genomen kunnen worden door de ondernemers in met met name landbouw zijn waterberging. Voorbeelden hiervan zijn zoetwater bassins (al dan niet gekoppeld met drainage), kreekrug infiltraties, drainage systemen (standaard, peil gestuurd, dubbele drainage), irrigatie/fertigatie, 'effluent for food'. Vragen die aangepakt gaan worden in 2025 en verder zijn gericht op het borgen van de kwaliteit van het te gebruiken zoet water, het organisatiemodel rondom de verdeling van zoet water. 

In 2024 hebben we verdere uitvoering gegeven aan de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ), zoals onder andere de verder uitrol en stimuleren van gebruik van de klimaatatlas, stimulering adaptieve maatregelen met o.a. subsidieregeling vergroening van bedrijventerreinen en Groene Revolutie voor klimaatbesteding en vergroenen schoolpleinen bij basisscholen.

Acties

Energietransitie

Terug naar navigatie - Energietransitie

Het kabinet heeft in 2022 het nationaal klimaatbeleid aangepast om uiterlijk in 2050 95% minder CO2 uit te stoten ten opzicht van 1990. Ook heeft het een nieuw landelijk CO2-doel gesteld, namelijk 55-60% CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990. Deze landelijke doelstelling omarmen we in Zeeland.  Aan de hand van de Regionale Energiestrategie (RES) en de Cluster Energiestrategie (CES) wordt gewerkt aan het bereiken van deze doelstellingen. 

Kwaliteitsindicator en toelichting

O

 In 2024 zijn verschillende projecten uitgevoerd gericht op verduurzaming van vervoer, de gebouwde omgeving en het duurzaam opwekken van elektriciteit.  Zoals diverse regelingen voor ondernemers voor de verduurzaming van het gebouw of bedrijfsproces; de Subsidies Specifieke uitkeringen (SPUK) programma's voorklein MKB en maatschappelijk vastgoed (KlimOp), de Taskforce Zeeuwse netoplossingen en het Expertplatform.  Middels het loket Zon op dak worden ondernemers met een bedrijfspand met een geschikt dak voor zonnepanelen actief benaderd en ondersteund bij de realisatie van zon op dak, rekening houdend met de benodigde netcapaciteit.  Daarnaast is vanuit de provincie Zeeland constructief samengewerkt met Smart Delta Resources (SDR) aan het traject voor de verduurzaming van de industrie.

Acties

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - Trendindicatoren

Trendindicatoren

2022

2023

2024

Emissie van broeikasgassen volgens bronbenadering (kton CO-eq.)

11.758

*

*

Energieverbruik gebouwde omgeving (TJ)

14.046

**

**

Energieverbruik mobiliteit (TJ)

11.699

12.028

**

Energieverbruik industrie (TJ)

65.344

66.920

**

Energieverbruik landbouw (TJ)

**

**

**

Totaal energieverbruik (TJ)

**

**

**

Klimaatstresstesten

13

 

 

Normering regionale keringen

de normering is afgerond, maar gaat pas in werking bij de Omgevingswet

 

 

Projecten proeftuin zoet water

5

5

5

Actieve projecten ZDZW (voorheen proeftuin)

5

5

5

* Gegevens op basis van de kerndataset regionale klimaatmonitor ontbreken enkele gegevens waardoor geen eenduidig beeld kan worden verstrekt.

** De gegevens van kerndataset regionale klimaatmonitor zijn nog niet beschikbaar.

*** Op basis van de bekende gegevens in de Regionale Klimaatmonitor volgens de bronbenadering, de gegevens m.b.t. energetische CO2 emissies in de landbouw ontbreken (bij een geschatte waarde van 200 kton wordt de emissie van broeikasgassen 11.958 kton CO2-eq.).

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren

 

Doel

Indicator

Stand 2022

Stand 2023

Stand 2024

Einddoel 

Aantal (semi)publieke laadpunten EV

Aantal laadpalen

2.899

3.378

4.453

(12-2024)

10.000

Hernieuwbare energie door wind op land 

Totale productie van hernieuwbare energie in MW

573,4

601 610

700

Hernieuwbare energie zon wind op land (> 15 kW)

Totale productie van hernieuwbare energie in MW

485

618

700

1.000

Hernieuwbare energie zon en wind (> 15 kW)

Totale productie van hernieuwbare energie in TJ

6.135

7.014

9.000

10.800

Reductie emissie broeikasgassen volgens bronbenadering (berekening): 1990 = 16,6 Mton CO2-eq.

%

29,2 **

n.n.b

*

55

Uitvoeren klimaatstresstesten

Aantal

13

14

14

14

Uitvoeren projecten zoet water

Aantal

5

5

5

5

Uitvoeren projecten regionaal waterbeheer

Aantal

3

3

3

3

Opstellen klimaatadaptatie strategie

Aantal

 

 

 

1

In het klimaatakkoord en Zeeuwse uitwerking daarvan zijn doelenstellingen afgesproken voor 2030.

* Gegevens op basis van de kerndataset regionale klimaatmonitor ontbreken enkele gegevens waardoor geen eenduidig beeld kan worden verstrekt.

** Op basis van de bekende gegevens in de Regionale Klimaatmonitor volgens de bronbenadering, de gegevens m.b.t. energetische CO2 emissies in de landbouw ontbreken (bij een geschatte waarde van 200 kton daalt de reductie naar 28,0 %).

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2024 Wijzigingen 2024 Begroting na wijziging 2024 Rekening 2024 Restant
Lasten
080101 Uitvoering klimaatadaptatie en voldoende zoet water 3.108 902 4.010 3.107 902
080103 Energietransitie 2.076 1.526 3.602 3.678 -76
089999 Ambtelijke inzet 0 2.015 2.015 1.986 29
Totaal Lasten 5.184 4.443 9.627 8.772 856
Baten
080101 Uitvoering klimaatadaptatie en voldoende zoet water 190 1.911 2.101 2.132 -31
080103 Energietransitie 637 1.328 1.965 2.145 -181
Totaal Baten 827 3.238 4.066 4.277 -211
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -4.357 -1.205 -5.562 -4.495 -1.067
Onttrekkingen
080103 Energietransitie 0 0 0 0 0
980899 Bestemmingsreserves-Pr.8 -1.676 -1.198 -2.874 -2.874 0
Totaal Onttrekkingen -1.676 -1.198 -2.874 -2.874 0
Toevoegingen
980899 Bestemmingsreserves-Pr.8 11 3.196 3.207 3.207 0
Mutaties reserves 1.665 -1.998 -333 -333 0