5 Programma Mobiliteit op maat

Een doelmatig en doeltreffend beheer van de provinciale (water)wegen op een manier dat deze aansluit bij de principes van assetmanagement en voldoet aan het onderhoudsniveau zoals door het bestuur vastgesteld.

Voor een efficiënt en effectief beheer en onderhoud van de provinciale (vaar)wegen hebben we in 2023 een nieuw Strategisch Assetmanagement Plan (SAMP) met een ontwikkelagenda vastgesteld. Bij het in stand houden van de infrastructuur kijken we naar de prestaties die de kapitaalgoederen moeten leveren, de kosten die daaraan verbonden zijn en de acceptabele risico’s. Het SAMP bevat de kaders en uitgangspunten op een meer strategisch niveau op grond waarvan we de instandhouding (beheer en onderhoud) van de provinciale (vaar)wegen en daarmee verbonden kunstwerken doelmatig en doeltreffend kunnen organiseren. Als nadere uitwerking van het Beheerkader hebben we per infrastructureel kapitaalgoed een beheerplan opgesteld. Daarin hebben we op een meer operationeel niveau beschreven hoe we dat specifieke kapitaalgoed in stand houden. 

Kwaliteitsindicator en toelichting

In 2024 lag de focus vooral op het vergroten van de uitvoeringskracht, door een doorstroomversnelling te bewerkstelligen. Door deze focus zijn we de komende jaren in staat om de verwachte groei in het aantal onderhoudsprojecten het hoofd te bieden.

De ambitie is geen (vermijdbare) verkeersslachtoffers in 2050. Doel is een halvering van het aantal verkeersdoden in 2030. Concreet betekent dit voor Zeeland dat er over de periode 2021-2030 niet meer dan 100 verkeersdoden 'acceptabel' zijn. Een forse opdracht omdat er juist in 2022 meer verkeersdoden vielen dan in de voorgaande jaren. De afgelopen jaren is de daling van de afgelopen decennia afgevlakt.

Het vergroten van de verkeersveiligheid vraagt om een integrale aanpak en (bij)sturen op de grootste risico's. Dit hebben we vastgelegd in de Zeeuwse uitvoeringsagenda voor het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV). Speerpunt in beleid is het vergroten van de veiligheid van de kwetsbare verkeersdeelnemer.

Kwaliteitsindicator en toelichting

Het aantal verkeersslachtoffers daalt, zowel landelijk als in Zeeland, niet verder. Het is noodzakelijk dat we aandacht blijven schenken aan veilige infrastructuur, het gedrag in het verkeer en de handhaving in het verkeer.

Een goede bereikbaarheid voor bedrijven, toeristen en forenzen en een goede multimodale bereikbaarheid van de Zeeuwse havens- en grootschalige bedrijventerreinen door:

1. Snelle en betrouwbare wegverbindingen voor zakelijk, recreatief en woon- en werkverkeer.
2. Een multimodaal netwerk van achterlandverbindingen met voldoende capaciteit voor de Zeeuwse havens (Terneuzen en Vlissingen-Oost) en grootschalige bedrijventerreinen.

Het gaat zowel om fysieke ingrepen in de hoofdinfrastructuur (weg, spoor, buisleidingen en water) als de inzet van data (traject Data op Orde in samenwerking met het ministerie van I&W) om zo tot een betere gebruik van de infrastructuur te komen. Een concrete toepassing op de weg is de zogeheten slimme verkeersregelinstallatie (iVRI), maar ook het real time volgen en sturen van verkeersstromen voor een beter verkeers- en incidentmanagement. Voorwaarde hiervoor is een goede samenwerking tussen wegbeheerders.

De gebruikers van het provinciale wegennet kunnen zich goed en veilig (blijven) verplaatsen zonder dat de kwaliteit van de leefomgeving daarmee onder druk komt te staan. In dat verband werken we aan netwerkoptimalisatie van het (provinciaal) wegennet voor diverse doelgroepen (landbouwverkeer, goederenvervoer, personenvervoer).

Kwaliteitsindicator en toelichting

In 2024 hebben we een aantal belangrijke stappen gezet. In de laatste dagen van 2024 is de Westerscheldetunnel tolvrij geworden voor auto’s en motoren. Het gevoeld van bereikbaarheid in Zeeland is daarmee versterkt. Belangrijke stappen zijn daarnaast geweest:

1. Het maken van afspraken met het Rijk voor Zeeland Bereikbaar, de samenwerking om verkeershinder te voorkomen.
2. Het vaststellen en starten met de uitvoering van het actieprogramma Binnenvaart.
3. De studie naar de Midden-Zeelandroute en de afspraken met het Rijk over het gezamenlijk gaan maken van een propositie op basis van deze studie.

Voorbereiding van prioritering voor investeringen in de infrastructuur.

Met de Investeringsstrategie Wegen als hulpmiddel voor de Investeringsagenda werken we als provincie aan het projectmatig inrichten van ons wegennet. We maken daarbij gebruik van landelijke normen (CROW). We doen dat onder andere methodisch door middel van Gebiedsgerichte aanpak (GGA). Met deze aanpak werken we samen met andere wegbeheerders integraal aan het wegennet in de desbetreffende regio. We analyseren, bepalen de grootste knelpunten, prioriteren projecten en zetten ze in planning. De GGA`s Borsele West en Oost zijn bijvoorbeeld in 2021 afgerond en verschillende en de projectbeheerders hebben verschillende projecten in gang gezet. Op Walcheren wordt verder onderzoek gedaan naar de hoofdwegenstructuur in het zuidwesten en het noordwesten en de mogelijkheden van bijvoorbeeld een rondweg bij Grijpskerke en het terugdringen van de verkeersoverlast in Domburg en Aagtekerke. De GGA Veerse Meer zuid doet nader onderzoek naar maatregelen voor het verbeteren van de bereikbaarheid van het gebied. Rondom Zierikzee hebben we een verkeersvisie en een maatregelpakket opgesteld. Investeringen aan de N59 binnen dit gebied zijn vanuit het ministerie van I&W concreet in beeld. 

We moedigen gemeenten en waterschap aan om deze aanpakken voort te zetten en ook op te starten in Zeeuws-Vlaanderen. Met de GGA-aanpak zijn wat betreft de samenwerking tussen wegbeheerders en het zoeken naar oplossend vermogen goede ervaringen opgedaan. Succes is wel afhankelijk van de bereidheid van betrokken partijen in een gebied om deze samenwerking aan te gaan en daar de nodige energie en (financiële) middelen in te steken.

Naast de GGA’s heeft deze doelstelling ook een thematische uitwerking. Algemeen gaat het – conform de Omgevingsvisie – om optimalisatie netwerk goederenvervoer, verbetering routering landbouwverkeer en optimalisatie utilitair fietsnetwerk. Daarnaast leggen we accenten voor specifieke thema’s; voor 2024 gaat het om aanpak kruispunten met bestaande VRI’s op gebiedsontsluitingswegen, aanpak van traversen, aanpak gevaarlijke bermen (in relatie tot fiets), aanpak perceel- en erfaansluitingen en aanpak fietspaden.

Naast lokale en regionale samenwerking zet de Provincie Zeeland zich ook nationaal in. Bijvoorbeeld ten aanzien van beleidsontwikkeling en gevolgen van nieuwe wetgeving. Dit doet ze via het IPO en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (overlegmomenten van de BAC Mobiliteit en het BO MIRT/BOL). 

Kwaliteitsindicator en toelichting

In 2024 hebben we projecten die al langere tijd op de agenda stonden kunnen uitvoeren. Daarmee hebben we stappen kunnen zetten in de verkeersveiligheid en bereikbaarheid van Zeeland.

Op basis van de onderzoeken op het gebied van verkeersveiligheid is geconstateerd dat de prioritering en agenda voor het doen van investeringen in de provinciale wegen niet meer toereikend was In 2024 hebben we op basis van de rapportages over de verkeersveiligheid op de provinciale N-wegen en de rapportage ‘Zeeuwse Staat van de verkeersveiligheid’ gewerkt aan een duidelijke agenda voor.

Met het netwerk van ferry, trein, bussen, buurtbussen en haltetaxi zorgen we in 2024 voor openbaar vervoer door heel Zeeland en verbinding met omliggende regio’s. In dit openbaar vervoersysteem is er bijzondere aandacht voor de bereikbaarheid van het onderwijs. 

Kwaliteitsindicator en toelichting

.Connexxion verzorgde in 2024 in opdracht van de Provincie Zeeland het openbaar vervoer in Zeeland en de Westerschelde Ferry BV verzorgt het fiets-voetveer tussen Vlissingen en Breskens. In het algemeen zijn beiden met een hoge beschikbaarheid uitgevoerd, waarbij in de tweede helft van het jaar Connexxion een iets hogere rituitval kende dan in de afspraken vastgelegd waarop is geacteerd. Met de buurtbussen en haltetaxi wordt het openbaar vervoer verder aangevuld, om de bereikbaarheid in Zeeland op peil te houden. Waarbij vanuit de uitvoering van de regionale mobiliteitsstrategie de bereikbaarheid verder zal worden verbeterd.

Samen met onze regionale partners werken we aan de uitvoering van de Regionale Mobiliteitsstrategie. In 2024 testen we via startprojecten diverse onderdelen van fijnmazige mobiliteit die Zeeland breed vanaf 2025 moeten werken. Ook implementeren we de nieuwe busconcessie. Via onze subsidieregeling hub ontwikkeling ondersteunen we de ontwikkeling van diverse mobiliteitshubs in de Provincie met cofinanciering en kennis. In 2024 ronden we de besluitvorming over de mobiliteitscentrale af en start de Mobiliteitscentrale Zeeland met zijn activiteiten. In het living lab testen we diverse innovaties in ons publiek vervoerssysteem. Daarnaast werken we nauw samen met het ministerie van IenW aan de uitvoering van de RMS, om het publiek vervoerssysteem te helpen bouwen in Zeeland en om de Zeeuwse aanpak als blauwdruk voor landelijke gebieden in te gaan zetten.

Kwaliteitsindicator en toelichting

Nadat in oktober 2023 bleek dat er geen inschrijvers op de nieuwe concessie was en dat de ambitie om direct in 2025 in heel Zeeland Flex te hebben ingevoerd risicovol was, is begin 2024 gewerkt aan aanpassing van de manier waarop de uitvoering van de Regionale Mobiliteitsstrategie wordt opgepakt. Met een statenvoorstel is deze aanpak op 19 april 2024 door Provinciale Staten vastgesteld. We werken daaraan in vijf (parallelle) stappen:

1. Met Startprojecten wordt per regio het flexibele, fijnmazige mobiliteitssysteem neergezet. Als het totale systeem goed werkt, worden de stappen gezet om ook de buslijnen naar de toekomstige situatie om te zetten.
2. Vanwege onze positie als landelijke pilot ondersteunt het Rijk bij het uitvoeren van de Regionale Mobiliteitsstrategie in Zeeland, waarbij het continu ook kijkt naar de mogelijkheid om dit ook in andere delen van Nederland toe te passen.
3. Besluitvorming over de governance voor de mobiliteitscentrale wordt in gang gezet en er wordt gewerkt aan de inrichting daarvan.
4. De verlenging van de concessie voor de jaren 2025 en 2026 wordt vastgelegd in de context van de komende jaren te zetten stappen.
5. De aanbesteding voor de busconcessie wordt opnieuw opgestart. Op basis van de uitgevoerde evaluatie van de eerder doorlopen aanbesteding zijn aanpassingen aan eisen en plafondbedrag doorgevoerd. Daarnaast is op basis van externe kritiek en gesprekken die daarover zijn gevoerd gekeken naar de opgenomen buslijnen en zijn hier aanpassingen op gedaan.