2 Programma Woonplaats Zeeland

Het samenspel tussen water en land geeft Zeeland een unieke ligging en een bijzondere omgeving om te wonen, te werken en te recreëren. Deze unieke ligging in een veilige, economisch aantrekkelijke en ecologisch gezonde delta is ons Zeeuwse kapitaal. In Zeeland bepalen water, landbouw, wonen, natuur, industrie en recreatie de kwaliteit van de leefomgeving. Als we die kwaliteit willen behouden, dan moeten we ons steeds afvragen: wat mag waar wel en waar niet, hoe beïnvloedt dat elkaar over en weer, wat zijn de effecten op milieu, landschap, economie op korte en langere termijn. De doelen en de ambities voor de lange termijn zijn opgenomen in de omgevingsvisie, en dit vormt het belangrijke beleidskader.

In dit hoofdstuk zijn een aantal opgaven samengebracht die gericht zijn op het behouden en het versterken van de kwaliteit van de leefomgeving. Het betreft de opgaven ten aanzien van ruimte (wonen, bedrijventerreinen, law delta), recreatie en toerisme, milieu en deltawateren. 

De speerpunten voor de verschillende deelprogramma's zijn:

Deltawateren

• Bijdragen aan vervolg gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050.
• Zoetwaterbeschikbaarheid Zuidwestelijke Delta (in relatie tot Zeeuws Deltaplan zoet water).
• Kennisprogramma zeespiegelstijging.
• Herijking Voorkeurstrategie Zuidwestelijke Delta in 2026.

Milieu

• Robuustheid omgevingsdiensten in relatie tot commissie Van Aartsen.
• Schone Luchtakkoord.
• PFAS.
• Varend Ontgassen.

Omgevingswet 

• Van start met de Omgevingstafels.

Wonen en bedrijventerreinen

• Realiseren ambities en doelen Woonagenda en Woondeal met gemeenten, rijk en marktpartijen.
• Uitvoeren subsidieregelingen Toekomstbestendige bedrijventerreinen en subsidieregelingen wonen.

Recreatie en Toerisme

• Met partners de ambities Bewuste Bestemming 2030 realiseren. 

• Omgevingsvisie 2021
• Milieuprogramma 2023-2027
• VTH Programma Schoon, gezond en veilig Zeeland (operationeel beleid Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) 2021
• Deltaprogramma
• Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta
• Natura 2000 beheerplannen (voor de afzonderlijke Deltawateren)
• Zwemwaterrichtlijn
• Kaderrichtlijn Water
• Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s
• Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030

Milieu

• Vergunningverlening, toezicht en handhaving bij bedrijven en activiteiten, waarvoor de Provincie bevoegd gezag is en taken die daarmee samenhangen.
• Accounthouderschap van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Zeeland en de Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond  (DCMR).
• Interbestuurlijk toezicht Omgevingsrecht.
• Nazorg gesloten stortplaatsen.
• Coördinatie uitvoering Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) taken binnen Zeeland.

Ruimtelijke kwaliteit

• Overleg over ruimtelijke plannen met betrokken bestuursorganen.
• Toezicht op huisvesting statushouders.

Water

• Beheer grondwatermeetnet.
• Aanwijzen zwemlocaties.
• Bescherming grond- en oppervlaktewater.

De Deltawateren zijn voor Zeeland vanuit ecologisch, ruimtelijk, recreatief en economisch oogpunt van grote waarde. Ze bepalen in belangrijke mate de kwaliteit van onze leefomgeving, nu en in de toekomst. Het borgen van deze kwaliteit vraagt om passende antwoorden op de uitdagingen voor de komende decennia. Binnen de geldende (wettelijke) kaders gaat het daarbij om een afgewogen aanpak van thema’s als waterkwaliteit, ecologie en regionale economie in combinatie met noodzakelijke aanpassingen op het vlak van waterveiligheid, zeespiegelstijging en een verder toenemende verzilting. Een aanpak waarbij we als Provincie Zeeland samenwerken met onze partners binnen het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta om ons doel van een ecologisch gezonde, veilige en economisch aantrekkelijke delta te kunnen realiseren.

Maatschappelijk effect Deltawateren
Ontwikkelingen in de Zuidwestelijke delta vragen om een voortdurende afweging van belangen op het vlak van ecologie, economie en veiligheid. In overleg met onze partners werken we aan het voorbereiden en realiseren van breed gedragen oplossingen voor nu en in de toekomst.

De uitdagingen voor recreatie en toerisme in Zeeland zijn groot. De recreatiedrukte op enkele plekken, de noodzaak voor verduurzaming, klimaatadaptatie en de krapte op de arbeidsmarkt. Deze uitdagingen vormen de basis van het Zeeuwse ambitiedocument Bestemming Zeeland 2030. Ons doel is om ‘te zorgen voor een vrijetijdssector die in balans met de samenleving en de omgeving bloeit’. Met onze Zeeuwse partners werken we samen aan de uitvoering van de actie-agenda Bestemming Zeeland 2030. 

We streven daarbij naar een vrijetijdssector met gezonde exploitatie- en investeringsmogelijkheden die ook een positieve bijdrage levert aan de omgeving en de samenleving. Bijvoorbeeld door verantwoord gebruik van het landschap en een duurzame, circulaire bedrijfsvoering. Effecten op de leefomgeving betrekken we bij recreatieve ontwikkelingen. Inwoners en gasten genieten jaarrond van het veelzijdige en goed bereikbare aanbod in Zeeland.

Samen met onze partners binnen recreatie en toerisme in Zeeland onderzoeken we vraag en aanbod en de impacts van toerisme. Dit onderzoeksprogramma valt onder de meerjarige Zeeuwse kennisagenda 2022-2024 van de HZ/Kenniscentrum Kusttoerisme. Landelijke onderzoeken over recreatie en toerisme en bestemmingsmanagement betrekken we in de Zeeuwse kennisagenda. 

Maatschappelijk effect
Zeeland is een provincie waar het goed wonen, werken en leven is.

In de Omgevingswet worden 26 wetten op het gebied van ruimte, wonen, milieu, natuur, water en infrastructuur samengevoegd.

Door deze nieuwe wet verandert er veel in Zeeland. De Omgevingswet geeft aan dat burgers en initiatiefnemers niet langer te maken krijgen met een gefragmenteerde overheid. Alle overheden zijn samen verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving. Om dit te bereiken moeten de overheden onder de Omgevingswet intensiever samenwerken.

Voor de digitalisering van de Omgevingswet is een digitaal stelsel ontwikkeld. Een belangrijke component hierin is het Omgevingsloket. Alle informatie over de fysieke leefomgeving wordt gebundeld in het Omgevingsloket. Via het Omgevingsloket kunnen initiatiefnemers digitaal een vergunningaanvraag of melding indienen. Ook kan op de kaart gezien worden welke regels er gelden op welke locatie. Daarnaast kan ook informatie over de fysieke leefomgeving worden opgevraagd. Alle overheden zijn aangesloten op het Omgevingsloket om deze te voorzien van informatie. 

Ruimtelijke ordening 
Het Rijk geeft een belangrijke rol aan de Provincies bij de ruimtelijke inpassing van nationale belangen in de regio. 

We werken aan een ruimtelijk voorstel, waarin ruimtelijke keuzes worden uitgewerkt op basis van regionale en nationale doelen. Dit leidt tot afspraken met het rijk over deze keuzes, uitvoering en investeringsbeslissingen. Dit is in 2024 vastgelegd in ruimtelijke arrangementen tussen Rijk en Provincie. Voor het NOVEX gebied North Sea Port District stellen we met het rijk en betrokken gemeenten een uitvoeringsagenda op. In beide trajecten gaat het om afspraken over belangrijke trajecten als de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie, de inrichting van het landelijk gebied, wonen en mobiliteit.

Maatschappelijk effect Omgevingswet en ruimtelijke ordening
De Provincie draagt bij aan een nieuwe manier van samenwerken tussen overheden onderling en tussen overheden en het netwerk. Het doel is een gezonde, veilige leefomgeving en het doelmatig gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor ook directe bijdrage geleverd wordt aan het versterken van de recreatieve en toeristische aantrekkingskracht van Zeeland.

Een passende duurzame woning en een prettige woonomgeving.
De Zeeuwse Woondeal vindt zijn basis in de Zeeuwse Woonagenda en leidt tot een gezamenlijke uitvoeringsagenda voor Rijk, Provincie en gemeenten voor de komende jaren. De opgave is aanzienlijk en verschilt per regio. De opgaven in de Zeeuwse Woonagenda en woondeal worden samen met gemeenten, corporaties en marktpartijen aangepakt De Provincie ondersteunt dit met de inzet van een aantal subsidieregelingen, zoals de Provinciale Impuls Wonen, subsidie voor hergebruik van leegstaande panden voor wonen, ondersteuning voor flexibele woonvormen, leningen voor woningverduurzaming en subsidie voor gebiedsgerichte projecten. Met de subsidie voor hergebruik van leegstaande panden en de gebiedsgerichte aanpak wordt ook de leegstand in commercieel en maatschappelijk vastgoed tegengegaan. Daarmee wordt de ruimtelijke kwaliteit in de bebouwde omgeving verbeterd.

We stemmen de aanpak af via de Woonagenda, de regionale versnellingstafels van de Woondeal en de regionale woningmarktafspraken. Waar nodig worden met individuele gemeenten afspraken worden gemaakt over de bestaande nieuwbouwplannen. De Provincie helpt gemeenten door gezamenlijke verkenningen, hulp bij de aanvraag van Rijkssubsidies, de inzet van extra deskundigheid via het Zeeuws Stedelijk Coördinatieteam en de subsidie voor de flexibele inhuur voor versnelling van woningbouwplannen. 

We werken aan het beschikbaar hebben van voldoende ruimte voor havenontwikkeling en bedrijven. De Provincie stelt hiervoor regelmatig een behoefteprognose voor bedrijventerreinen op. Deze vormt de basis voor de regionale bedrijventerreinen- programmering van de gemeenten. We zetten ons met de gemeenten in voor het toekomstbestendig maken van bedrijventerreinen. De Provincie ondersteunt de gemeenten hierbij met twee subsidieregelingen. Voor het opstellen en uitvoeren van plannen voor de kwaliteitsverbetering en de verduurzaming van bedrijventerreinen. 

Maatschappelijk effect
Zeeland is een provincie waar het goed wonen, werken en leven is.

Milieuvraagstukken krijgen steeds meer aandacht. Het verbeteren van de kwaliteit van onze leefomgeving is een complexe uitdaging. Nieuwe milieuthema’s en de groeiende bewustwording van de afhankelijkheid van natuurlijke, inmiddels schaarse grondstoffen, maken ons duidelijk dat net voldoen aan de wettelijke minimale normen niet meer genoeg is. Ook in het Nationaal Milieubeleidskader signaleert men dit. Het uitgangspunt van de Omgevingswet is dan ook niet ‘minder vuil’, maar ‘schoner’. Wij werken aan een schone, gezonde en veilige leefomgeving in Zeeland. Dat is nodig, want er zijn nog steeds uitdagingen zoals bijvoorbeeld de luchtkwaliteit, vervuilende stoffen en een veilige energietransitie. In het Milieuprogramma 2023-2027 beschrijven we wat en hoe we dat willen doen. Naast specifiek op milieudoelen gerichte acties gaan we in alle initiatieven bijdragen aan de milieudoelen, dus ook bij inspanningen voor o.a. mobiliteit, economie en landbouw Immers alle menselijke handelingen hebben impact op het milieu. We werken nauw samen met onze omgevingsdiensten om de gestelde doelen te bereiken. 

Maatschappelijk effect
Woon- en werkklimaat zijn versterkt.

Met de komst van een nieuw milieuprogramma (2023-2027) is team milieu de wijze van monitoren, evalueren en rapporteren aan het veranderen en ontwikkelen. De resultaten worden jaarlijks voorgelegd in een apart document.

* (CBS vakantieonderzoek)

** Geen provinciale vergelijking mogelijk. Zowel aan de kust als in het binnenland steunt een meerderheid van de inwoners het toerisme, maar deze steun is niet overweldigend. Aan de kust ervaren inwoners meer negatieve dan positieve effecten van het toerisme