Goed openbaar bestuur draagt bij aan de kwaliteit van de samenleving en aan de welvaart. Het provinciebestuur zet zich in om de kwaliteit van dat openbaar bestuur te vergroten.
De laatste decennia hebben zich gekenmerkt door grote decentralisaties van Rijkstaken naar de gemeenten en provincies. Zo werden de beleidsvelden regionale economie en natuur naar de Provincies gedecentraliseerd en werd het sociaal domein bij de gemeenten ondergebracht.
De financiële gevolgen van de coronacrisis voor gemeenten, de tekorten op het sociaal domein en de komende herverdeling van het gemeentefonds stellen de gemeenten voor grote uitdagingen. Dit alles zal ook gevolgen hebben voor de intensiteit van de toezichthoudende taak. In het kader van de modernisering van het toezicht (Agenda Toekomst Toezicht) willen we in Zeeland samen met de gemeenten onderzoeken hoe we meer toegevoegde waarde kunnen geven aan het toezicht, zowel verticaal vanuit de provincie, als horizontaal via de controlerende rol van de gemeenteraad.
De opgaven waar overheden voor staan zijn complex. Om het hoofd te bieden aan de gezamenlijke opgaven als klimaat, energie en economische ontwikkeling, werken de 15 Zeeuwse overheden via het Overleg Zeeuwse Overheden (OZO) samen. Deze samenwerking draagt o.a. bij aan de versterking van de bestuurskracht en de profilering naar Den Haag en Brussel (permanente lobby). Na de opstartfase in 2019 en 2020, wordt in 2021 vooral ingezet op de doorontwikkeling van het OZO, o.a. door middel van het voeren van gerichte thema-overleggen. Dit creëert ruimte om gezamenlijk aan de slag te gaan met de grote en regionaal complexe opgaven.
Zeeland heeft niet alleen een ‘interne’ samenwerkingsnoodzaak. Door haar strategische ligging ontleent Zeeland belangrijke (economische) kansen aan de samenwerking met Vlaanderen, met Noord-Brabant en met Zuid-Holland. Verder zijn het Rijk, en Europa belangrijke partners om opgaven te kunnen realiseren. In 2021 zetten wij in op een verdere ontwikkeling van een effectieve grensgovernance.
Om in te kunnen spelen op de versterking van de zichtbaarheid en positie van Zeeland als bestuurlijke organisatie, beschikken wij over een evenementenbureau. Het evenementenbureau is partner voor het bestuur en ambtelijke organisatie bij zowel relatie- als publieksevenementen en heeft daarbij verschillende rollen, zoals organiserend, ondersteunend en adviserend. Daarnaast is het evenementenbureau verantwoordelijk voor het relatiebeheer. In 2021 wordt ingezet op de uitvoering van de relatie evenementen in fysieke of digitale vorm en het versterken van het strategisch partnerschap binnen de provincie en met haar partners (zoals Economic Board Zeeland).
Een eendrachtige samenwerking binnen Zeeland is noodzakelijk om naar buiten effectief te kunnen optreden. Er zijn daarin belangrijke stappen gezet, maar er resteren ook nog zorgen. We zien nog (te) weinig aandacht en organisatiekracht voor de regionale vraagstukken en een gemeenschappelijke agenda. De inzet op samenwerking zien we daarom niet als vrijblijvend, maar als noodzakelijk om aan de gezamenlijke opgaven voor Zeeland invulling te kunnen geven.
We stimuleren daarom het opstellen van regiovisies en de uitvoering daarvan. In 2021 verwachten we dat de regio’s De Bevelanden en Zeeuws-Vlaanderen een regiovisie hebben vastgesteld.
In andere provincies spelen vaak dezelfde vraagstukken. Daarom werken we samen in IPO-verband, o.a. een diversie bestuurlijke adviescommissies. Via de nieuwe BAC Kwaliteit Openbaar Bestuur voeren we gesprekken met BZK over voldoende bestuurskracht in de regio’s en hoe we kwetsbaarheden kunnen wegnemen. Met name met Fryslân zien we veel gelijkenissen. Het maakt het zinvol ervaringen uit te wisselen en vaker gezamenlijk op te trekken naar het Rijk. De samenwerking die we met Fryslân hebben opgezet, en waar ook BZK bij is betrokken, continueren we daarom in 2021.
Het Uitdaagrecht gaat opgenomen worden in de Provinciewet. Met het uitdaagrecht kunnen bewoners, maatschappelijke organisaties e.a. de mogelijkheid krijgen om provinciale taken over te nemen als zij denken dit ‘slimmer, beter of goedkoper’ te kunnen uitvoeren. Het Uitdaagrecht willen we opnemen in een nieuwe provinciale participatieverordening
Ook voor de rol van Provinciale Staten hebben de hierboven beschreven ontwikkelingen consequenties. Waar de opgaven samen met andere partijen moeten worden opgepakt en gedefinieerd, verschuift de rol van PS naar vormen van netwerksturing.