Werken voor Provincie Zeeland

We werken aan wettelijke taken en helpen ook maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Onze 700 werknemers staan iedere dag klaar om hieraan bij te dragen. Onze organisatie bestaat uit verschillende afdelingen en uit poules. Een groot deel van de medewerkers werkt in opgaven, programma’s en projecten.

Deze medewerkers werken flexibel vanuit een poule als ‘thuisbasis’ met een eigen HR-leidinggevende. De inhoudelijke doelen van deze flexibele teams passen zich aan op wat de samenleving vraagt. Om zo in te spelen op actuele thema’s die directe aandacht en actie van de Provincie vragen.  Verderop lees je meer over de samenstelling en ontwikkelingen van ons personeelsbestand.

Wil je meer weten over onze manier van organiseren? Neem dan ook een kijkje op www.zeeland.nl/over-ons/de-organisatie. 

Onze organisatie heeft verschillende wettelijke taken, waar een groot deel van onze medewerkers zich dagelijks mee bezighoudt. Zo werken we aan de aanleg en onderhoud van provinciale wegen, fietspaden en bruggen. En zorgen we bijvoorbeeld voor behoud van en aanleg van nieuwe natuur. Ons milieubeleid is gericht op een gezond, schoon en veilig Zeeland.

Collega’s Ruth Poppe en Miranda Braspennincx werken aan het verminderen van de uitstoot van stikstof en herstellen van de natuur. En Radboud van der Linden en Annelies van der Plas brengen met snuffelfietsen de luchtkwaliteit in Zeeland nog beter in kaart brengen.  Lees hier meer over in dit hoofdstuk.

Als je door de duinen bij de Kop van Schouwen of de Manteling van Walcheren loopt valt het al op. Waar je vroeger een enkel grijs korstmosje zag zie je nu veel meer groen zoals grassen en brandnetels. Oorzaak: stikstof! Door deze stof groeien in natuurgebieden steeds meer bomen, planten en struiken die van een voedselrijke omgeving houden. Dit gaat ten koste van de oorspronkelijke planten. Collega’s Ruth Poppe - de Viet, Adviseur Stikstof en Miranda Braspennincx, Netwerkregisseur van de Manteling van Walcheren, hebben er letterlijk en figuurlijk een dagtaak aan.

Al jaren was er juridisch gesteggel over de berekeningen die de overheid hanteert voor de natuurcompensatie bij het toekennen van vergunningen. Deze berekening viel onder het Programma Aanpak Stikstof, afgekort PAS. Miranda werkte vanaf 2015 aan de PAS namens de Provincie Zeeland. Ze keek naar de toetsing, berekeningen, toekenningen van de vergunningen en het beleid rondom de Natura 2000 projecten. Miranda: “Het viel op dat projecten die via de PAS goedgekeurd werden wel de natuur belastte met meer stikstof.”

In 2019 ontstond een crisissituatie. De Raad van State vond de aanpak stikstof niet streng genoeg. Er werd te weinig gedaan aan het beschermen en herstellen van de natuur binnen het PAS gaf de Raad aan. Het Rijk en Provincies zaten in een moeilijke situatie waarbij nauwelijks vergunningen konden worden verstrekt.

Inmiddels werken er meer personen aan de stikstof opgave bij de Provincie Zeeland. Zo ook Ruth. Zij kwam na de zomer van 2021 bij het team. Op hetzelfde moment kwam de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering. Een jaar later kwam het Rijk met het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Ruth: “We moeten als Provincie een gebiedsprogramma schrijven. Niet alleen met maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen en stikstofneerslag in de overbelaste gebieden te verkleinen, maar ook met maatregelen om andere doelen te behalen. Op 1 juli sturen we het gebiedsprogramma naar de minister. In het gebiedsprogramma kijken we naar natuur, bodem, landbouw, water en klimaat.”

Zeeland is relatief schoon. Onze provincie heeft maar één snelweg en weinig intensieve veehouderij, maar heeft bijvoorbeeld wel te maken met internationale scheepvaart, de Kanaalzone en het Sloegebied. Daarnaast grenst Zeeland aan de Antwerpse haven. Daarmee zijn er genoeg punten om breder te kijken dan enkel het landelijk gebied, om de problemen van het stikstof te bespreken en te kijken naar passende oplossingen. Miranda: “In Zeeland is het zeker niet alleen de veehouderij. Dat brengen we duidelijk naar voren. Niet alleen de boeren, maar ook de industrie en de scheepvaart moeten iets gaan doen.” Ruth vult aan: “De kustprovincies zijn afgelopen jaar meer gaan samenwerken. Je hebt te maken met een drukke scheepvaartroute die voor veel stikstof in de provincies zorgt.”

De Provincie Zeeland probeert inzichtelijk te krijgen waar de stikstofuitstoot vandaan komt en waar er natuurschade is binnen de provincie. Via het gebiedsprogramma werkt Ruth aan het verminderen van de uitstoot van stikstof en herstellen van de natuur. Ruth: “Ik ben trots op de versie van het gebiedsprogramma, zoals die er nu ligt. Hiermee starten we de discussie in de gebieden en werken we toe naar duidelijke, haalbare, efficiënte en effectieve maatregelen. De komende jaren wordt dan de belangrijkste vraag: wat kun je doen met de ‘stikstofruimte’ die er is? Iedereen wil bouwen of uitbreiden. Daar moeten we komende tijd met alle betrokken partijen over in gesprek.”

In 2023 moeten alle maatregelen concreter worden. Miranda heeft de zone rond het natuurgebied Manteling op Walcheren onder haar hoede. Miranda: “De Manteling en de Kop van Schouwen zijn focusgebieden. Deze duingebieden hebben het meest te lijden onder de stikstofneerslag. De Manteling heeft veel landgoederen en landbouw om zich heen. Gelukkig zijn veel grondeigenaren en gebruikers van goede wil en zijn we met mensen in gesprek over wat nu nodig is. Gebiedspartners zijn echt bereid om stappen te zetten als het zinvol is. De belangrijkste vraag voor het komende jaar is: hoe krijg je geld en regelingen bij de mensen in het gebied die het verschil kunnen maken?“

Ruth & Miranda: “Hoe krijg je geld en regelingen bij de mensen in het gebied die het verschil kunnen maken.”

Provincie Zeeland houdt veel gegevens (data) bij over bijvoorbeeld de lucht- en waterkwaliteit. Maar als je gegevens bijhoudt wil je ze ook juist kunnen interpreteren (begrijpen) en eventueel combineren met andere data. Zo werken Annelies van der Plas, Adviseur Milieu en Radboud van der Linden, Dataofficer dit jaar intensief samen om de luchtkwaliteit in Zeeland nog beter in kaart te brengen.

Annelies: “Een interessant project is de snuffelfiets. Door fietsen uit te rusten met een sensor hebben we sinds afgelopen zomer opeens 80 mobiele meetpunten extra.” De snuffelfiets was in 2021 al getest door enkele collega’s. Dit bleek een schat aan extra informatie te geven over de luchtkwaliteit in Zeeland. Daarnaast leren de deelnemers meer over het belang van goede luchtkwaliteit en hoe zij daar aan kunnen bijdragen. Verder hebben we kastjes met sensoren van hetzelfde type verstrekt aan inwoners die behoefte hebben om fijnstof te meten op hun eigen locatie. Op dit moment hebben we in Zeeland drie vaste meetpunten, binnenkort wordt dit nog uitgebreid met extra meetpunten. De data van zowel de snuffelfiets als van de vaste sensoren worden doorgestuurd naar Samen Meten Dataportaal van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

Samen met zijn collega’s ondersteunde Radboud het project. Zij maakten een digitaal overzicht (dashboard) waarin alle gegevens zichtbaar werden. Daarnaast werden data gecombineerd. Dit koppelden zij aan een app die de deelnemers gebruikten en inzicht gaven. “Het mooie is dat je inwoners op deze manier betrekt bij het werk dat de Provincie doet. Ze maken onderdeel uit van het beleid om de luchtkwaliteit zo goed mogelijk te hebben.”

Afdeling milieu en afdeling Informatie & Automatisering werken hierbij intensief samen. We denken na over vragen als: welke data wil en kan je verzamelen? Wat wil je daarmee bereiken? Welke data kan je combineren en wat zegt dat dan? Radboud: “Het beleid moet zichtbare en meetbare doelstellingen hebben, je moet het kunnen laten zien in feiten en getallen. Dat proberen we via een dashboard of een grafiek zichtbaar te maken. Data over bijvoorbeeld het weer en de gemeten fijnstof in de lucht kun je dan combineren.“

Annelies: “De lucht in Zeeland is over het algemeen redelijk schoon, zeker als er wind vanaf zee komt. Maar als de wind uit het zuiden komt, is de lucht minder schoon. Je kunt met deze cijfers en feiten over de luchtkwaliteit beter met andere overheden in gesprek.” “Via satellietbeelden kun je bijvoorbeeld zien waar de stikstof vandaan komt”, vult Radboud aan. Maar data verzamelen en interpreteren brengt veel meer met zich mee. Zowel Annelies als Radboud moeten nadenken over privacy, informatieveiligheid en de ethische afwegingen bij het verzamelen. Als iemand een snuffelfiets heeft zijn de routes dan individueel herleidbaar? Welke informatie sla je waar op? Wie kan er bij de data en wat kun je er dan mee doen?

Radboud: “We slaan de eerste en de laatste kilometers van een route van de snuffelfiets niet op. Hierdoor is de data anoniem en niet terug te leiden naar een deelnemer. Ook vergelijken we alle metingen zodat een vreemde afwijking snel te achterhalen is. In dat geval kijken we wat er aan de hand is. Het is belangrijk dat de metingen ook betrouwbaar zijn. Zo kunnen we ze gebruiken om ons beleid te verbeteren.”

“De snuffelfiets en het verstrekken van meetapparaten op vaste locaties zijn een succesvol project. We willen er zeker verder mee. Het is mooi dat kennis bij elkaar komt en inwoners zelf ook meehelpen en er van leren”, vertelt Annelies. Radboud “Ondertussen gaan we zelf ook steeds beter en meer meten en kunnen we deze metingen nog verder analyseren om zo te tonen welk effect ons beleid heeft.”

Annelies & Radboud: “Provincie Zeeland krijgt steeds meer inzichten uit data.”

Naast de wettelijke taken houden we ons bezig met actuele maatschappelijke vraagstukken. Daarbij werken we in teams waar onze medewerkers en onze partners in wisselende samenstellingen met elkaar samenwerken. Zoals Archana Sadhoeram, Beleidsmedewerker Bodem & Ondergrond, die met partijen samenwerkt aan een goede en gezonde bodem. Wat dit inhoudt lees je in dit hoofdstuk.

Een ander actueel onderwerp in 2022 is het tegengaan van ondermijning. Bij ondermijning gebruiken criminelen legale bedrijven en diensten voor hun illegale activiteiten. Frank Stehouwer is Coördinator Aanpak ondermijning/Bibob en legt in dit hoofdstuk uit wat hij doet.

Zeeland ligt tussen de wereldhavens Rotterdam en Antwerpen, de poorten van Europa. Je kunt je hier makkelijk en snel verplaatsen over land en water. Er zijn veel afgelegen plaatsen in de provincie waar weinig mensen komen. Alles bij elkaar maakt dit Zeeland aantrekkelijk voor criminele, ondermijnende activiteiten. Bij ondermijning gebruiken criminelen legale bedrijven en diensten voor hun illegale activiteiten. Ze hebben de ‘gewone wereld’ nodig om hun activiteiten uit te voeren en het geld dat ze verdiend hebben uit te kunnen geven. Het gevoel van veiligheid en leefbaarheid neemt dan af. Frank Stehouwer is Coördinator Aanpak ondermijning/Bibob bij de Provincie. Dit doet hij samen met vier collega’s.

Frank: “Georganiseerde criminaliteit kun je alleen met een georganiseerde overheid aanpakken. De gedachte dat criminaliteit een ‘ding’ is van het strafrecht, de politie en OM is een achterhaalde. Ook het lokaal- en middenbestuur hebben hier een rol in te spelen.” Hij vertelt verder: criminelen maken gebruik van de legale structuren voor hun illegale activiteiten. In de onderwereld hebben criminelen bijvoorbeeld een makelaar, havenmedewerker of elektricien nodig om hun illegale bezigheden te kunnen uitvoeren. Als deze beroepsgroepen meewerken, raakt de legale wereld met de illegale wereld nauw verbonden met elkaar.” Frank kijkt met zijn team dagelijks naar bijvoorbeeld vergunnings- of subsidieaanvragen. Ze screenen de mensen en bedrijven die een aanvraag doen. Ze vragen ook strafbladen en openstaande boetes op. Daarnaast kijken ze wat er te vinden is in open bronnen en wat de aanvrager zelf heeft opgegeven.

De dertien Zeeuwse gemeenten, het waterschap en de Provincie Zeeland werken samen en voeren zoveel mogelijk hetzelfde beleid. Als Zeeuwse overheden vormen we zo samen één front tegen ondermijnende criminaliteit. Dit staat in de ‘Zeeuwse norm weerbare overheid’. Frank: “Deze norm is een belangrijke mijlpaal. We zijn de tweede Provincie die zo werkt. We delen kennis en verbeteren bijvoorbeeld de aanpak bij een bedreiging van onze ambtenaren en bestuurders.” Provincie Zeeland heeft daarvoor een uitvoeringsteam. Frank: “Onze collega’s van onder andere personeelszaken, ICT, facilitaire dienst en communicatie denken mee en kijken waar er nog verbeteringen mogelijk zijn. Denk hierbij aan de toegang van onze organisatie. Of het vergroten van de kennis van medewerkers over integriteit of veiligheid.” Het samen optrekken om ondermijning te voorkomen, is niet altijd makkelijk, bijvoorbeeld omdat informatie niet altijd uitwisselbaar is. Dit bemoeilijkt het goed samenwerken met andere overheden. Dit blijft een belangrijk aandachtspunt. Verder willen we de norm steeds verder verbeteren en blijven aanpassen aan de situatie. “De norm blijft daardoor onze aandacht vragen", vertelt Frank.

Een goed voorbeeld van een instrument dat de Provincie gebruikt is de Wet Bibob (Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur). Hiermee kunnen we onderzoek doen naar de aanvrager van een vergunning of subsidie. Een mogelijke koper van ons vastgoed of een partij die in aanmerking komt om een opdracht voor ons uit te voeren”, vertelt Frank. En in 2022 heeft de Provincie een week van de weerbare overheid georganiseerd. Met lezingen en activiteiten over allerlei onderwerpen rondom criminaliteit en ondermijning.“ We willen op deze manier het bewustzijn en de kennis bij Zeeuwse ambtenaren vergroten. En daarmee de weerbaarheid van de Zeeuwse overheden versterken. Hoe meer je van het onderwerp weet, hoe attenter je er op kan zijn”, legt Frank uit.

De Zeeuwse norm en het voorkomen van ondermijning en criminele activiteiten blijft een streven van de overheid. Frank: “Provincie Zeeland wil en mag ondermijning en criminele activiteiten niet (onbedoeld) ondersteunen. Dit gaan we tegen door ons bewust te zijn van risico’s en ons daar weerbaar en integer tegen op te stellen.”

Frank: “Georganiseerde criminaliteit kun je alleen met een georganiseerde overheid aanpakken.”

Onze bodem gebruiken we steeds intensiever, er wordt van alles op en in gedaan. Denk bijvoorbeeld aan bebouwing en intensieve landbouw. Maar er gebeuren ook steeds meer dingen in de grond. Zoals bijvoorbeeld het aanleggen van bodemenergiesystemen of grondwaterreservoirs. We moeten er daarom voor zorgen dat de bodem niet uitgeput raakt en dat we goed weten wat er in de ondergrond gebeurt. We onderzoeken daarom de ontstaansgeschiedenis en opbouw van onze bodem. Archana Sadhoeram is een van de collega’s die dat doet namens de Provincie Zeeland.

Archana is Beleidsmedewerker Bodem & Ondergrond. Ze kwam hier terecht tijdens haar studie. Archana: “Ik studeerde Aardwetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ik wilde mijn afstudeerstage doen bij de overheid, omdat het mij interessant werk leek en ik graag wilde uitzoeken of dit bij mij paste. Ik kwam bij Provincie Zeeland terecht en deed in 2018 mijn afstudeerproject bij het Geopark Schelde Delta. Nu vijf jaar later zit ik in het team die de aanvraag voor de officiële UNESCO Geopark-status doet”.

Zeeland heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. De afstudeeropdracht van Archana was dan ook het maken van vier Zeeuwse landschapsreconstructies van verschillende tijdsperiodes vanaf de laatste ijstijd. Archana: “Lang geleden was het een koud en dor landschap met de Schelde als vlechtend riviersysteem. In de loop der tijd werd het steeds warmer, kwam er meer begroeiing en veranderde de Schelde in een kronkelende rivier. Door deze animaties kun je zien hoe het gebied zich heeft ontwikkeld.”

De officiële aanvraag voor het Geopark is net ingediend bij UNESCO. “Alle documenten voor de kandidaatstelling van het Geopark zijn ingeleverd. In 2023 komt de UNESCO-commissie op bezoek om het gebied te bekijken en een toelichting te krijgen. Het duurt dan zeker nog een jaar voordat we de eventuele status toegewezen krijgen.”

Naast het Geopark zorgt Archana ook voor het bodembeleid, dat in de Provinciale Omgevingsvisie is opgenomen. Hierin staat de lange termijn visie voor de bodem beschreven. Archana: “We willen de bodem benutten, de kwaliteit behouden en waar nodig herstellen. Zo krijgen we een gezonde bodem die we ook in de toekomst kunnen blijven gebruiken. Dit doen we door duurzaam beheer en minimale verstoring van de bodem.”

“Voor mijn werk heb ik ook te maken met andere overheden waarmee ik moet afstemmen. Vanuit hogere overheden komt er ook van alles op ons af. Zo werkt de Europese Commissie aan een bodemrichtlijn en ontwikkelt het Rijk doelen voor een gezonde bodem. In Zeeland zijn er ook verschillende overheden met dit onderwerp bezig. Daarom is er een netwerk opgericht voor de bodemmedewerkers van alle Zeeuwse overheden: het Zeeuws Platform Bodembeheer. Namens de Provincie Zeeland zit ik dit Platform voor. Naast deze overleggen met de overheden voer ik ook overleg met landbouw- en natuurorganisaties.”

“De bodem is een heel breed werkveld waardoor ik met veel collega’s samenwerk en hen adviseer. Denk aan collega’s die werken aan thema’s als energie, water, milieu en klimaat. Ik vind mijn werk vooral leuk, omdat het breed en afwisselend is. Hierdoor verveel ik me nooit!” 

Archana: “Voor mijn werk heb ik ook te maken met andere overheden waarmee ik moet afstemmen.”